1. Alvorens een «commerciële samenwerkingsovereenkomst» te sluiten, verstrekt de «persoon die het recht verleent» (dit is de franchisegever/principaal/concessiegever/enz.) aan zijn toekomstige partner:
- het ontwerp van overeenkomst die hij wil sluiten en
- een afzonderlijk document (AD) dat verscheidene elementen bevat waarop wij hieronder nader ingaan.
2. Deze elementen moeten «schriftelijk of op een duurzame en toegankelijke drager ter beschikking worden gesteld» van de toekomstige partner.
Bij een geschil is het evenwel degene die het recht verleent die moet bewijzen dat de wettelijke verplichtingen werden nageleefd.
De meest voorzichtige handelwijze is aan de kandidaat te vragen om alle pagina’s van de overhandigde documenten te dateren en ondertekenen.
3. De documenten moeten «minstens één maand voor het sluiten van de overeenkomst» worden verstrekt.
4. Tijdens deze termijn van een maand «mag geen enkele verbintenis worden aangegaan en mag geen enkele vergoeding, bedrag of waarborg worden gevraagd of betaald».
Er wordt evenwel aangenomen dat de verbintenissen in het kader van een vertrouwelijkheidsovereenkomst niet onder dit verbod vallen.
5. Bij wijziging van een van de «belangrijke contractuele bepalingen» van de overeenkomst tijdens deze termijn van een maand moeten minstens één maand voor het sluiten van de overeenkomst een «vereenvoudigd» AD (dat alleen de gewijzigde contractuele bepalingen bevat) en een nieuw ontwerp van overeenkomst worden verstrekt, tenzij deze wijziging schriftelijk wordt aangevraagd door degene die het recht verkrijgt.
Het is dus belangrijk het schriftelijke bewijs te bewaren van een aanvraag tot wijziging van het ontwerp van overeenkomst door de partner tijdens de bedenktijd van een maand. In dat geval is het immers niet nodig een nieuw AD of ontwerp van overeenkomst te verstrekken.
6. De wet bepaalt dat het AD twee delen bevat:
- De belangrijke contractuele bepalingen, voor zover erin is voorzien in de commerciële samenwerkingsovereenkomst (artikel X.28 §1 1°);
- De gegevens voor de correcte beoordeling van de commerciële samenwerkingsovereenkomst (artikel X.28 §1 2°)
A- Eerste deel: Belangrijke contractuele bepalingen waarin is voorzien in de commerciële samenwerkingsovereenkomst
7. Naast het verstrekken van een ontwerp van overeenkomst moet het AD de in de wet opgesomde (cf. infra) «belangrijke bepalingen» vermelden die in de overeenkomst zijn opgenomen. De «franchisegever» is daarentegen niet verplicht om in zijn overeenkomst alle in de wet opgesomde belangrijke verplichtingen op te nemen.
8. De te vermelden «belangrijke bepalingen» zijn de volgende:
B- Tweede deel: Gegevens voor de correcte beoordeling van de commerciële samenwerkingsovereenkomst
9. Het tweede deel van het AD dient de volgende informatie te bevatten:
10. De wet bepaalt dat de franchisegever in een aantal gevallen kan volstaan met het verstrekken van een «vereenvoudigd» AD, naast een ontwerp van overeenkomst.
11. De beoogde gevallen zijn de volgende:
- In geval van hernieuwing van een commerciële samenwerkingsovereenkomst, gesloten voor een periode van bepaalde duur,
- in geval van het sluiten van een nieuwe commerciële samenwerkingsovereenkomst tussen dezelfde partijen of
- in geval van wijziging van een commerciële samenwerkingsovereenkomst die in uitvoering is en sinds minstens 2 jaar gesloten is (tenzij de wijziging volgt op schriftelijke aanvraag van de partij die het recht verkrijgt, in welk geval geen enkel ontwerp van overeenkomst of vereenvoudigd afzonderlijk document moeten worden verstrekt door de partij die het recht verleent).
12. Wat de inhoud betreft, moet dit vereenvoudigd AD minstens de volgende gegevens vermelden:
- De belangrijke contractuele bepalingen, die werden gewijzigd ten aanzien van het oorspronkelijk document of, bij ontstentenis van een document, ten aanzien van de datum waarop het oorspronkelijk akkoord werd gesloten;
- De gegevens voor de correcte beoordeling van de commerciële samenwerkingsovereenkomst, die werden gewijzigd ten aanzien van het oorspronkelijk document of, bij ontstentenis van een document, ten aanzien van de datum waarop de oorspronkelijke overeenkomst werd gesloten.
13. In geval van niet naleving van de door de wet opgelegde verplichtingen kan de franchisenemer de nietigheid van de commerciële samenwerkingsovereenkomst inroepen binnen twee jaar na het sluiten van de overeenkomst.
Wat de gevolgen van dergelijke nietigheid betreft, zijn er al verschillende jurisprudentiële uitspraken gedaan (sommige ervan bevalen de terugbetaling door de franchisegever van alle bedragen die de franchisenemer tijdens de overeenkomst had betaald).
14. Er is evenwel voorzien in een bijzondere sanctie als het AD de «belangrijke contractuele bepalingen» niet bevat: in dat geval kan de franchisenemer alleen de nietigheid van de bepalingen in kwestie inroepen en blijft de rest van de overeenkomst gelden.
Er is geen termijn vastgelegd om deze nietigheid in te roepen. Wij gaan er dus van uit dat deze nietigheid onderworpen is aan de gemeenrechtelijke verjaringstermijn van 10 jaar.
15. Tot slot, als een van de «gegevens voor de correcte beoordeling van de overeenkomst» van het AD ontbreekt, onvolledig of onjuist is, of wanneer één van de «belangrijke contractuele bepalingen» van het AD onvolledig of onjuist is, kan de persoon die het recht verkrijgt het gemeen recht inzake wilsgebreken of quasi-delictuele aansprakelijkheid inroepen.
In dat geval kan de partner dus proberen om de nietigheid van de overeenkomst te vorderen of schadevergoeding te verkrijgen, evenwel op voorwaarde dat hij het bewijs aanvoert dat aan de door het gemeen recht daartoe bepaalde voorwaarden is voldaan.
16. Het WER regelt nu ook de kwestie of de franchisenemer geldig afstand kan doen van het recht om de nietigheid van de overeenkomst of van een van de bepalingen ervan te vorderen. Zo’n afstand is mogelijk «na het verstrijken van een termijn van een maand na het sluiten van de overeenkomst» en op voorwaarde dat ze uitdrukkelijk de oorzaken vermeldt waarom afstand wordt gedaan van de nietigheid.